Βρήκα από κάποιο συνάδελφο αρκετές πληροφορίες για ταινίες σχετικές με τα μαθήματά μας. Δεν τις είδα βέβαια εκτός από ελάχιστες. ΄Ισως με κάποιες δεν συμφωνώ καθόλου ούτε με την παρουσίαση του τίτλου τους. Είναι στην κρίση σας και μου λέτε σχετικά. Παραθέτω τον κατάλογο χωρίς αφαιρέσεις ή προσθέσεις, άνκαι έχω υπόψη μου και είδα αρκετές άλλες ενδιαφέρουσες -κατάλληλες. Σε εύθετο χρόνο μπορεί να συμπληρώσω ή να αφαιρέσω ανάλογα....
Γιώργος Παπαδόπουλος
Θεολόγος-Φιλόλογος
ΠΡΟΤΑΣΗ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ
ΤΑΙΝΙΕΣ
ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ (σχόλια μου με κόκκινο)
1.
« Αμήν» [ σκην.
Κ. Γαβράς, 2002,126΄: ο ρόλος του Βατικανού και γενικότερα του κλήρου της
Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και η στάση τους απέναντι στα
εγκλήματα των Ναζί
] : Β΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
2.
«Ανατολικά της Εδέμ» [ σκην. Η.Καζάν,
1954, 113΄: σχέσεις γονέων και παιδιών, λειτουργία ηθικής συνείδησης, τα
κίνητρα των πράξεών μας]
: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
3.
«Επαναστάτης χωρίς αιτία» [ σκην. Ν. Ρέϊ,
1955, 106΄: Εφηβεία, μοναξιά, απογοήτευση, οργή] : Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
4.
«Γένεσις» [ σκην. Ερμάνο
΄Ολμι, 1994, 93΄: η δημιουργία του
κόσμου
και του ανθρώπου ]
: Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ & Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
5.
«Η Βίβλος» [ σκην. Τζόν
Χιούστον, 1966, 174΄: σημαντικές στιγμές
από
την Π.Δ (Δημιουργία, Αβραάμ, Νώε κλπ)
: Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
6.
« Η θάλασσα μέσα μου» [ σκην. Αλεχάντρο Αμενάμπαρ, 2004, 125΄: τετραπληγικός
που επιθυμεί το θάνατο]
: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ(ευθανασία)
7.
« Λεπτή κόκκινη γραμμή» [σκην. Τ. Μαλίκ, 1998, 164΄: οι ανθρώπινες σχέσεις μέσα στη
φρίκη του πολέμου]:
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
8.
« Θα σε βρω στον παράδεισο» [ σκην. Βίνσεντ Γουόρντ, 1998, 108΄: αγάπη & ανθρώπινες σχέσεις,
θάνατος και ζωή μετά..]:
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ενότητες
23-24)
9.
« Καλά Χριστούγεννα» [ σκην. Κριστιάν
Καριόν, 2006, 115΄: η ιστορία μιας αυθόρμητης ανακωχής στα χαρακώματα του δυτικού μετώπου στον
Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο με αφορμή τη γιορτή των
Χριστουγέννων]: Α΄,
Β΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
10.
« Μπεν Χουρ» [ σκην.Ουίλιαμ
Γουάϊλερ, 1959, 212΄: χρόνοι του
Χριστού
στην Ρωμαιοκρατούμενη Παλαιστίνη, πρώτοι χριστιανοί]: Β΄&
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
11.
« Μωϋσής» [σκην. Ρότζερ
Γιάνγκ, 1996, 176΄]:
Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
12.
« Ο άνθρωπος της βροχής» [ σκην.
Μπ.Λέβινσον, 1988, 128΄:
ανθρώπινες
σχέσεις ]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
13.
« Ο ιερωμένος» [ σκην. Γιουτζίν
Μάρτιν, 2004, 94΄: ο ρόλος ενός
κληρικού
σε μια σύγχρονη αμερικανική μεγαλούπολη]:
Α΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
14.
«Λώρενς της Αραβίας» [σκην. Ντ. Λύν,
1962, 202΄: ανθρώπινες
σχέσεις
μέσα στον πόλεμο, προβλήματα συνείδησης, όψεις του Ισλάμ]: Β΄&
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ κλασσική-ιστορική
15.
« Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» [ σκην. P.Weir, 1989, 128΄: ανθρώπινες σχέσεις μέσα από τη
σχολική ζωή]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
16.
«Ο τελευταίος Αυτοκράτορας» [σκην. B. Bertolucci, 1987, 156΄: Κίνα, έθιμα
και θρησκευτικές παραδόσεις]:
Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ Πολύ καλή
17.
« Ο Χιτών» [ σκην. H. Koster, 1953, 135΄: πρώτοι
διωγμοί κατά χριστιανών] : Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ωραιότατη
18.
« Οι δέκα εντολές» [ σκην. Σεσίλ
Ντε Μίλ, 1956, 220΄
]: Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
19.
« Οι ζωές των άλλων» [ σκην. F.Henckel von Donnersmarck,
2006,137΄ : αυθαιρεσία
κρατικής εξουσίας, ανθρώπινες σχέσεις, ελευθερία
και αξιοπρέπεια, προβλήματα
συνείδησης]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
20.
« Στη φωλιά του κούκου» [σκην. Μίλος
Φόρμαν, 1975,133΄:
ανθρώπινες
σχέσεις, μοναξιά, περιθωριοποίηση
κλπ] : Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
21.
«21 γραμμάρια» [ σκην. A.G. Inarritu, 2003, 121΄: ο άνθρωπος μπροστά στο θάνατο, βιοηθική,
μεταμοσχεύσεις, ευθανασία]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
22.
«Λούθηρος» [σκην. ΄Ερικ
Τιλ, 2004, 120΄: Η ζωή και το έργο του
Λούθηρου,
η Ρ/Κ εκκλησία τον 16ο αι.]
: Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ & Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ αξιόλογη
23.
« Γκάντι» [σκην.
Ρ.Ατένμπορο, 1982, 188΄: η ζωή και το έργο του μεγάλου Ινδού οραματιστή και αγωνιστή της ειρήνης
και κατά του ρατσισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού]: Β΄&
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ αρκετά καλή
24.
« Η έβδομη σφραγίδα» [σκην. Ι.
Μπέργκμαν, 1957,100΄: ο άνθρωπος μπροστά στο θάνατο, αγωνία και υπαρξιακές
αναζητήσεις]: Β΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
25.
« Αντρέϊ Ρουμπλιόφ» [σκην. Α. Ταρκόφσκι.
1966. 205΄: η ζωή και το έργο του μεγάλου Ρώσου αγιογράφου μέσα από ιστορία της
κοινωνίας και της εκκλησίας της εποχής του]: Α΄&
Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ κλασσική-ιστορική(όμως δεν την είδα)
26.
«Μοντέρνοι καιροί» [σκην. Τ.
Τσάπλιν, 1936,87΄: η θέση του ατόμου στην νεωτερική κοινωνία της τεχνολογίας
και του αυτοματισμού]:
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
27.
« 4 Μήνες, 3 Εβδομάδες, 2 Ημέρες» [σκην. Κριστιάν
Μουνγκίου, 2007, 113΄: η ιστορία μιας παράνομης έκτρωσης ή η κατάληξη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
28.
« Η γενιά του πρόζακ» [ σκην. ΄Ερικ
Σκιόλμπτζεργκ, 2001,91΄: κοινωνικά αδιέξοδα, ψυχολογικά προβλήματα,ναρκωτικά]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
29.
« Το Θαύμα» [σκην. Σάλμα
Χάγιεκ, 2004, 96΄: πίστη και απιστία,
Θεός, εκκλησία, θαύμα] : Α΄,
Β΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
30.
«΄Ανοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας
και ΄Ανοιξη» [σκην.
Κιμ Κι Ντουκ, 2003, 99΄: γέννηση, ανάπτυξη, φθορά μέσα από την εναλλαγή των
εποχών και με τα μάτια δύο βουδδιστών μοναχών]: Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
31.
« Αδελφός ΄Ηλιος, Αδελφή Σελήνη» [ σκην. Φράνκο
Τζεφιρέλλι, 1972, 117΄: η ζωή του αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης]: Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ & Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ πολύ ωραία
32.
«Οσάμα: για μια θέση στον ήλιο» [ σκην. Σιντίκ
Μπαρμάκ, 2003. 82΄: η ζωή των γυναικών στο Αφγανιστάν των Ισλαμιστών Ταλιμπάν]:
Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
33. «Σιμόν» [σκην. Α. Νίκολ,
2003, 113΄: σύγχρονη τεχνολογία και εικονική πραγματικότητα, μοναξιά, άγχος]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
34. « Το πράσινο μίλι» [ σκην. Frank Darabont,
2000, 181΄: πίστη και θαύμα, θανατική ποινή]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
35.
« Κράμερ εναντίον Κράμερ» [σκην. Ρόμπερτ
Μπέντον, 1979, 100΄: Οικογενειακές σχέσεις, σύζυγοι, παιδιά]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ πολύ καλή
36.
« Μουσικό κουτί» [ σκην. Κ.
Γαβράς, 2003, 99΄: Πόλεμος, έγκλημα, συνείδηση, μετάνοια, συγχώρηση]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
37.
« Η γέφυρα του ποταμού Κβάϊ» [ σκην. Ντ.Λύν,
1957, 155΄: Πόλεμος, ανθρώπινα δικαιώματα]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ θαυμάσια (βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο)
38.
« Η λίστα του Σίντλερ» [σκην. Σ.
Σπίλμπεργκ, 1993, 187΄: πόλεμος, ανθρώπινα δικαιώματα, συνείδηση, μετάνοια,
συγχώρηση]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
39.
«Ο Μισισσιπής καίγεται» [σκην. ΄Αλαν
Πάρκερ, 1991, 127΄: ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία, ρατσισμός, φανατισμός]: Β΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
40.
« Ο δρόμος της επανάστασης» [σκην. Σαμ
Μέντες, 2008,119΄: αδιέξοδα και συγκρούσεις στη σχέση ενός ζευγαριού,
προβλήματα γάμου, μοναξιά, περιθωριοποίηση] : Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
41.
« Κβό Βάντις» [σκην. Μ.
Λιρόϊ, 1951, 161΄: διωγμοί Νέρωνα]: Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
42.
« Το βασίλειο των Ουρανών» [σκην. Ρίντλεϊ
Σκοτ, 2005, 139΄: Σταυροφορίες, Μοναχικά Τάγματα, φανατισμός]: Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ & Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
43.
« Ο άνθρωπος ελέφαντας» [σκην. Ντ.
Λίντς, 1980, 118΄: ανθρώπινο σώμα, μοναξιά, περιθωριοποίηση]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
44.
« Το όνομα του Ρόδου» [ σκην. Ζ.Ζ.
Ανό, 1986, 130΄: μοναχική ζωή στη μεσαιωνική δύση]: Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ εντυπωσιακή
45.
« Η Αποστολή» [ σκην. Ρόλαντ
Τζοφέ, 1986, 117΄: η δράση ιεραποστόλων της Ρ/Κής εκκλησίας στη Λατινική
Αμερική]: Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
46.
«Κραυγές στη σιωπή» [σκην Ρόλαντ
Τζοφέ, 1984, 136΄: πόλεμος, θάνατος, ανθρώπινα δικαιώματα, ανθρώπινες σχέσεις,
ελευθερία]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
47.
« Ο θάνατος του εμποράκου» [ σκην. V.Schlendorf, 1985, 130΄:
οικογένεια, σχέσεις συζύγων, γονείς και παιδιά, άγχος, μοναξιά, απογοήτευση]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
48. «Σκιές» [σκην. Τζον
Κασσαβέτης, 1959, 79΄: οικογενειακές
σχέσεις,
φυλετικές διαφορές]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
49.
« Απιστία» [ σκην. Λιβ
Ούλμαν,2000,150΄: συζυγικές σχέσεις, έρωτας , αγάπη, απιστία, διαζύγιο]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
50.
« Ο Τζόνι πήρε τ’ όπλο του» [σκην. Ντάλτον
Τράμπο,1971, 115΄: η φρίκη του πολέμου μέσα από την ιστορία ενός στρατιώτη που
ακρωτηριάζεται από νάρκη]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
51.
«Σάκο και Βαντσέτι» [ σκην. G. Montaldo , 1971,
119΄:Ιταλοί μετανάστες στην Αμερική κατηγορούνται για φόνο και καταδικάζονται
σε θάνατο, ρατσισμός, φανατισμός, ανθρώπινα δικαιώματα]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
52.
«Σολάρις» [σκην. Α.
Ταρκόφσκι, 1972, 165΄: επιστημονική φαντασία και διερεύνηση των ανθρωπίνων
σχέσεων]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
53.
«Ζωή μετά θάνατον» [σκην. A. Schwartzstein, 1995, 90΄:
ζωή, ασθένεια, θάνατος]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
54.
« Goodbye Bafana» [ σκην. Μπίλ
΄Ογκουστ, 2007, 117΄: ρατσισμός, ανθρώπινα δικαιώματα, βία της εξουσίας, αγώνας
για την ελευθερία]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
55.
« Θα ζήσω» [ σκην. Τιμ
Ρόμπινς, 1995, 112΄: θανατική ποινή, ζωή και θάνατος, ψυχολογικά προβλήματα
θανατοποινίτη, ανθρώπινες σχέσεις]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ πολύ ωραία
Στην ταινία «Θα ζήσω» (Dead
man walking, 1995) που οδήγησε στο Όσκαρ τη Σούζαν Σάραντον και στις
υποψηφιότητες τον Τιμ Ρόμπινς που τη
σκηνοθέτησε και τον Σον Πεν στον καλύτερο, ίσως, ρόλο της καριέρας
του. Υποδύεται έναν θανατοποινίτη που καταδικάστηκε για τον φόνο ενός
αγοριού και τον βιασμό της φίλης του και στην πορεία του προς την εκτέλεση,
βρίσκει στήριγμα στο λόγο του θεού και σε μια καλόγρια που είναι η μόνη που του
συμπαραστέκεται. (βλέπε ξεχωριστή ανάρτηση για ταινίες με θανατική ποινή στο τέλος της ανάρτησης αυτής )
56.
« Και οι χελώνες μπορούν να πετάξουν»
[ σκην.
B. Ghobadi, 2004, 92΄:
Αφγανιστάν, πόλεμος και παιδιά, αναπηρία, πόνος, αδιέξοδα] : Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
57.
« Μάθημα ζωής» [ σκην. Lloyd Kramer,
2004, 133΄: Αυτοθυσία, ζωή μετά θάνατον, αμαρτία, κάθαρση]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
58.
« Ζωή χωρίς εμένα» [σκην. Ιζαμπέλ
Κοϊξέ, 2003, 106΄: ο άνθρωπος μπροστά στην ασθένεια και τον θάνατο]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
59.
« Η μπλέ ταινία» [ σκην. Κ.
Κισλόφσκι, 1993, 94΄: ο θάνατος και το νόημα της ζωής, ύμνος στη δύναμη της
αγάπης]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
60.
«Το σύνδρομο της Κίνας» [ σκην. James Bridges,
1979, 122΄: σύγχρονη τεχνολογία, πυρηνική ένέργεια, οικολογία, ο ρόλος των
ΜΜΕ]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
61.
« Το κύμα» [ σκην. Ντένις
Γκάνσελ, 2008, 101΄: σχόλιο πάνω στην ελευθερία του ανθρώπου, στη γέννηση του
φασισμού και στη βούληση του ανθρώπου για διάκριση και δύναμη] : Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
62.
« Ντέρσου Ουζαλά» [σκην. Ακίρα
Κουροσάβα, 1975, 141΄: η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, η ικανότητά του να «διαβάζει» τα μηνύματά της και να
καλλιεργεί οικολογική συνείδηση]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
63.
«Η πόλη του Θεού» [σκην. F.Meiselles & K. Lund, 2002, 130΄:
αλλοτρίωση, περιθωριοποίηση, ναρκωτικά εγκληματικότητα στις φτωχογειτονιές του
Ρίο ντε Τζανέϊρο] : Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
64.
«΄Εριν Μπρόκοβιτς» [σκην. Steven Sodegbergh,
2000, 130΄: ο αγώνας του ανθρώπου για την προστασία του περιβάλλοντος στη σύγχρονη αμοραλιστική κοινωνία]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
65. « Η επόμενη μέρα» [ σκην.Ν.Μέγιερ,
1983, 126΄: οι επιπτώσεις στον πλανήτη και στην ανθρώπινη κοινωνία από μια
τυχαία ή προσχεδιασμένη χρήση πυρηνικών όπλων]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
66.
« ΄Ονειρα» [σκην. Ακίρα
Κουροσάβα, 1990, 119΄: σπονδυλωτή ταινία με θέμα ονειρικές καταστάσεις-βιώματα
του σκηνοθέτη, που έχουν σχέση με τη ζωή του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον,
την πυρηνική απειλή και το θάνατο]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
67.
« Birdy» [σκην. ΄Αλαν
Πάρκερ, 1984, 120΄: ο πόλεμος του Βιετνάμ και οι θύτες που έγιναν θύματά του,
αντιμιλιταριστικός και αντιπολεμικός προβληματισμός]: Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
68.
«Περσέπολις» [ σκην . Marjane Satrapi,
2007, 95΄: καταγραφή εμπειριών(με κινούμενα σχέδια) της σκηνοθέτιδος από την
παιδική και εφηβική της ηλικία στο θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν και ταυτόχρονα
ένα ιδιαίτερο σχόλιο για τον ατομοκεντρισμό της δυτικής κοινωνίας, όπου ο ξένος
θεωρείται παρείσακτος]: Β΄(Ισλάμ Β΄)
& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
69.
« Το νησί» (Ostrov)
[σκην.Pavel Lounguine,
2006, 112΄:η πίστη ως ιδανικό μακριά από δόγματα μέσα από τη ζωή ενός
χαρισματικού γέροντα μοναχού σ’ ένα μικρό ορθόδοξο μοναστήρι του Ρωσικού
βορρά]: Β΄& Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ απόσπασμά της είδαμε στο 6ο μάθημα!!!
ακόμη και για το μάθημα ΠΡΟΤΑΣΗ
Αξιοποίησης κινηματογραφικών έργων στη διδακτική
διαδικασία του μαθήματος των Θρησκευτικών
Μια πρόχειρη έρευνα στη παραγωγή της 7ης
Τέχνης [ταινίες μυθοπλασίας & τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ)], αποκαλύπτει ένα σημαντικό
αριθμό έργων, τα οποία θεωρούνται κατάλληλα για την υποστήριξη του μαθήματος
των Θρησκευτικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η παρουσίασή τους, εφόσον βέβαια
λειτουργούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες καθορίζονται και
αξιολογούνται από τον υπεύθυνο διδάσκοντα,
και με την υποστήριξη των σχετικών τεχνικών υποδομών, θα έδινε ασφαλώς
μια άλλη διάσταση στη διδασκαλία του μαθήματος.
Τα προτεινόμενα έργα στοχεύουν στην
ενίσχυση του μαθήματος και στην περαιτέρω ανάδειξη των σκοπών του σε όλες τις
τάξεις, στην προσφορά γνώσεων και πληροφοριών με τρόπο ζωντανό και παραστατικό,
στη δημιουργία ατμόσφαιρας έντονου προβληματισμού και την ανάδειξη
πλουραλιστικού και γόνιμου διαλόγου, στη διδασκαλία «πολιτισμού», στην
ανακάλυψη και αποκάλυψη δεδομένων για
τον άνθρωπο, τη ζωή και τον κόσμο. Τα ποιοτικά κινηματογραφικά έργα έχουν θέση
στο σχολικό χώρο όχι μόνο για ψυχαγωγικούς σκοπούς αλλά για την συμπλήρωση
κενών ή την θεραπεία αδυναμιών και αστοχιών των παραδοσιακών «μοντέλων» και
μεθόδων διδασκαλίας. Το σχολείο στοχεύει ασφαλώς, μεταξύ άλλων, στη μόρφωση του
αυριανού πολίτη και σε θέματα πολιτισμού αλλά πρέπει να είναι ανοικτό, ώστε να ωφεληθεί
ταυτόχρονα από όλες τις δημιουργίες του.
Η συγκεκριμένη πρόταση περιλαμβάνει
δείγματα δουλειάς μεγάλων δημιουργών (σκηνοθετών-ηθοποιών), από όλα σχεδόν τα
είδη της κινηματογραφικής «γλώσσας» ή «γραφής». Ο ενδεικτικός κατάλογος των προτεινόμενων
έργων, περιλαμβάνει σύντομο ενημερωτικό-πληροφοριακό σημείωμα (τίτλος, όνομα
δημιουργού, έτος, θέμα/περιεχόμενο, διάρκεια) αλλά και την πρόταση για την τάξη
και ενδεχομένως τη διδακτική ενότητα ή γενικότερα θεματική, για την οποία
θεωρείται κατάλληλη η προβολή της.
Επισήμανση
Σαφώς επισημαίνεται ότι οι προτεινόμενες
ταινίες δεν έχουν την επίσημη έγκριση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ή του ΥΠΕΠΘ,
αλλά αποτελούν απλώς μια ενδεικτική πρόταση. Ο διδάσκων πρέπει να συνεκτιμήσει
τόσο τις συνθήκες του σχολικού περιβάλλοντος, όπου εργάζεται, όσο και τα
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του επιλεχθέντος έργου, πριν προχωρήσει σε οποιαδήποτε αξιοποίησή
του στην εκπαιδευτική διαδικασία.
ΤΑΙΝΙΕΣ
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ
(Ντοκυμαντέρ)
1.
«Μασάϊ : Ο Πολεμιστής της βροχής» (σκην.Pascal Plisson-
2004): Β΄Λυκείου [ Αφρικανικά
Θρησκεύματα] πολύ καλό, το είδα!
2.
« Μια άβολη αλήθεια» (Τα οικολογικά
προβλήματα και το μέλλον του πλανήτη- σκην. Davis
Guggenheim) : Γ΄Λυκείου [ Η Εκκλησία και το
Οικολογικό πρόβλημα]
3.
« Genesis» (σκην. Μαρί
Περινού-Κλωντ Νουριτζανί-2004-40΄): Β΄Λυκείου [Αρχή και πορεία του κόσμου]
4.
« Αγέλαστος Πέτρα» (σκην .
Φίλιππος Κουτσαφτής-2001-84΄:Η Ελευσίνα
διαχρονικά/μυστικισμός/αρχαιότητα/παράδοση) : Α΄& Β΄Λυκείου [Λατρεία, παράδοση, Ελληνισμός &
Χριστιανισμός, Πολιτισμός, Αρχαία Ελληνική Θρησκεία]
5.
«Σινασός» (σκην. Σίμων
Κούλμασης-1996-57΄: Καππαδοκία/ιστορική μνήμη/παράδοση) : Γ΄Γυμνασίου [Μ.Βασίλειος,
Μοναχισμός, Εκκλησιαστική Τέχνη
]
6.
« Fight
for
Life» (αγώνας για τη
ζωή) [ Παραγωγή BBC μεταγλωττισμένη & με υπότιτλους σε 5
Θεματικές ενότητες : Η Γέννηση, Εφηβεία, Ενήλικας, Μεσήλικας, Τα τελευταία
χρόνια] : Γ΄Λυκείου (Το ανθρώπινο σώμα, τα δύο φύλα, η οικογένεια, ο σεβασμός
της ανθρώπινης ζωής, ΄Αμβλωση, ευθανασία, Βιοϊατρική και ηθική)
7.
«Τα δύο πρόσωπα του Χομεϊνί» (ΝΕΤ/εκπομπή EXANTAS -2003-60΄:Πολιτική εξουσία στο
Ιράν/πολιτικές και κοινωνικές ελευθερίες) : Β΄Λυκείου [Ισλάμ Β΄]
8.
«Σαουδική Αραβία:κάτω από το πέπλο» (
ΝΕΤ/EXANTAS -2006-60΄:Το κέντρο του Ισλαμικού
κόσμου ανάμεσα στην παράδοση και τον δυτικό τρόπο ζωής) : Β΄Λυκείου [Ισλάμ Β΄]
9.
« Τα παιδιά μαχητές» (ΝΕΤ/EXANTAS-2003/4-60΄:Ο εμφύλιος πόλεμος στη
Λιβερία και τα παιδιά –πολεμιστές) : Γ΄Λυκείου [ Το όραμα της ειρήνης και η
πραγματικότητα, Παραβίαση και περιφρόνηση της ανθρώπινης ζωής, Το κοινωνικό
πρόβλημα]
10.
«Νίγηρας-σκλάβοι» (ΝΕΤ/EXANTAS -2005-54΄:Σύγχρονα σκλαβοπάζαρα σττην
Αφρική του 21ου αιώνα): Γ΄Λυκείου [Το κοινωνικό πρόβλημα, Η βούληση
του ανθρώπου για διάκριση και δύναμη]
11.
« Η γη των πατέρων» (σκην. Ν.
Μάτσας – 39΄: Μ. Ασία-Ιωνία-Πόντος) Γ΄Γυμνασίου [Περιοδείες Απ. Παύλου, Μ.
Βασίλειος]
12.
« Σινά το ΄Ορος του θεού» (ΣΚΑΪ –βλ. http://www.livemovies.gr ):
Α΄Γυμνασίου (΄Εξοδος), Γ΄Γυμνασίου (Ναοδομία/Αγιογραφία), Β΄ Λυκείου
(Μοναχισμός, Ιουδαϊσμός, Ισλάμ) πολύ ωραίο
13.
« Η ζωή και το έργο του πάτερ Παΐσιου
(1983):
Β΄Λυκείου (Μοναχισμός) μία από τις πολλές ταινίες....που υπάρχουν ήδη!
14.
« Το μυστικό τραγούδι της γης ή “Baraka”
(=αρχαία
λέξη των Σούφι, που σημαίνει ευλογία, η ουσία της ζωής-1992: ΄Ενας ύμνος στην
οικολογία και στην περιπέτεια της ζωής του ανθρώπου ) : Β΄Λυκείου [Η αρχή και η
πορεία του κόσμου] & Γ΄Λυκείου [η Εκκλησία και το Οικολογικό πρόβλημα, Ο
σεβασμός της ανθρώπινης ζωής, κλπ]
15.
«Περάσματα απ’ τον Παράδεισο-΄Αγιον ΄Ορος»
( σκην.
Γ. Λάμπρου-2002-α΄βραβείο για ντοκυμαντέρ μεγάλου μήκους Φεστιβάλ Μόσχας)
:Β΄Λυκείου [η Ορθόδοξη άσκηση
]
16.
« Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» (σκην. Στέφαν
Χάουπτ-2007-105΄): Γ΄Λυκείου [ Πόλεμος, φόνος, θάνατος , ηθική συνείδηση, η
βούληση του ανθρώπου για διάκριση και δύναμη]
17.
«Ακήρυχτος Πόλεμος» (σκην. Μ.
Μουρ-2003-114΄: το θέμα της οπλοκατοχής & οπλοχρησίας στις ΗΠΑ και των
μαζικών δολοφονιών σε σχολεία ]: Γ΄Λυκείου [Βία, σεβασμός της ανθρώπινης ζωής,
φόνος, βούληση για διάκριση και δύναμη]
18.
« Η 11η ώρα» (σκην. Λεϊλά
Κόνερς Πίτερσον & Νάντια Κόνερς-2008-88΄: Περιβαλλοντικά προβλήματα αιχμής)
: Γ΄Λυκείου [Οικολογικό πρόβλημα]
19.
« Τα θαύματα του Σύμπαντος» (Discovery Channel
- 2006-320΄): Α΄Γυμνασίου & Β΄
Λυκείου
20.
« Θεός για μια μέρα» (σκην. Γ.
Αυγερόπουλος-ΝΕΤ/EXANTAS-2007):
Γ΄Λυκείου [ Ευθανασία, υποβοηθούμενη αυτοκτονία, ο σεβασμός της ανθρώπινης
ζωής, Βιοϊατρική και ηθική] ναι, αλλά δεν την είδα ακόμη εγώ!!
21.
«Βυζάντιο, η χαμένη Αυτοκρατορία» ( Discovery Channel-2006-208΄με
ελληνικούς υπότιτλους): Γ΄Γυμνασίου[εκκλησιαστική τέχνη], Β΄Λυκείου
[Χριστιανισμός & Ελληνισμός, Χριστιανισμός & Πολιτισμός]
22.
« Χριστιανικά μνημεία της Ελλάδος» (σκην.
Γ.Σμαραγδής/Αποστολική Διακονία): Γ΄Γυμνασίου,Α΄Λυκείου, Β΄Λυκείου [ Τέχνη,
Ναοδομία, Αγιογραφία, Πολιτισμός]
23.
« Τα Μοναστήρια της Εγναντίας οδού» (΄Ιδρυμα
Μπότση-ΥΠΠΟ-Συνεταιρισμός Ελλήνων Σκηνοθετών & εταιρεία Π.Γ.Ζερβουλάκος
Α.Ε-26΄): Γ΄Γυμνασίου [Ναοδομία/Αγιογραφία], Β΄Λυκείου (Ορθόδοξη άσκηση]
24.
«Μυστράς» (σκην. Δ.
Αρβανίτη-ΥΠΠΟ/ΤΑΠΑ-30΄): Γ΄Γυμνασίου [Ναοδομία/Αγιογραφία], Α΄Λυκείου [Οι άγιες
εικόνες]
25.
«Κασσιανή, η Βυζαντινή υμνογράφος» (δραματοποιημένο
ντοκιμαντέρ σε σκην. Κλεώνη Φλέσσα-50΄): Γ΄Γυμνασίου[υμνολογία],
Α΄Λυκείου[Εκκλησιαστική ποίηση, Κασσιανή(μάθημα 44)] δεν ξέρω αν είναι αυτό που είδα παλαιότερα, είχε φτωχή σκηνογραφία?
26.
« Η Βυζαντινή Καστοριά» (αρχείο
ΕΡΤ/Ιστορικά Ντοκιμαντέρ στο www.alfavita): Γ΄Γυμνασίου
(Ναοδομία/Αγιογραφία), Α΄Λυκείου [Οι άγιες εικόνες]
27.
«Μονή Σινά» (αρχείο ΕΡΤ κλπ
ως ανωτέρω): Α΄Γυμνασίου[΄Εξοδος], Γ΄Γυμνασίου [Ναοδομία/Αγιογραφία], Α΄Λυκείου
[Οι άγιες εικόνες], Β΄Λυκείου [Ορθόδοξη άσκηση
]
28.
« Πάτμος: αναφορά στο βυζαντινό Μοναχισμό»
(σκην.Σ.Χαραλαμπόπουλος-΄Ιδρυμα
Μελετών Λαμπράκη-20΄) : Γ΄Γυμνασίου [Χριστιανική άσκηση/Μοναχισμός], Β΄Λυκείου
[Ορθόδοξη άσκηση]
29.
« Τα θαυματουργά αγιάσματα της Πόλης»
(σκην.
Γ. Μουτεβελής-26΄): Γ΄Γυμνασίου και Α΄Λυκείου
30.
«Τα Βυζαντινά μνημεία των Πρεσπών» (σκην.Κλεωνή
Φλέσσα-1997 ΥΠΠΟ/ΤΑΠΑ): Γ΄Γυμνασίου [Ναοδομία/Αγιογραφία
]
31.
« Το άστρο των Χριστουγέννων» (εκδ.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ: επιστημονικές αστρονομικές θεωρίες για το άστρο των Χριστουγέννων):
Β΄Γυμνασίου, Α΄Λυκείου πάρα πολύ ωραίο
32.
« ΄Αγιον ΄Ορος: το ΄Ορος της σιωπής»
(σκην.
Γ.Ζερβουλάκος/ΤΑΠΑ): Γ΄Γυμνασίου & Β΄Λυκείου εξαιρετικό! το χρησιμοποιούσα πάντοτε
33.
«Ακολουθώντας τα παλιά σημάδια.΄Ένα
οδοιπορικό στην Καππαδοκία» (σκην. Ν.
Γκίνης-ΕΡΤ.Α.Ε. -26΄-1991): Γ΄Γυμνασίου [Μ. Βασίλειος]
(το συγκεκριμένο βρίσκεται στην
ιστοσελίδα http://www.ert-archives.gr Το κατεβάζουμε
εύκολα και το προβάλλουμε στη τάξη με τη βοήθεια ενός βιντεοπροβολέα)
34.
«Κων/πολη, η ίδρυση μιας παγκόσμιας
πρωτεύουσας» (σκην.
Θ. Λαμπρόπουλος - ΄Ιδρυμα Μελετών Λαμπράκη): Γ΄Γυμνασίου
Ταινίες με θέμα τη θανατική ποινή
Θα ζήσω» [ σκην. Τιμ Ρόμπινς, 1995], 112΄ Απόσπασμα https://www.youtube.com/watch?v=xpqZyZ6GAIM Radiohead How to disappear completely - Dead Man
Walking (Final Scene)
Ξεκινώντας την αναφορά μας,
στεκόμαστε στην ταινία «Θα ζήσω» (Dead man walking, 1995) που οδήγησε
στο Όσκαρ τη Σούζαν Σάραντον και στις υποψηφιότητες τον Τιμ Ρόμπινς που τη σκηνοθέτησε και τον Σον Πεν στον
καλύτερο, ίσως, ρόλο της καριέρας του. Υποδύεται έναν θανατοποινίτη που
καταδικάστηκε για τον φόνο ενός αγοριού και τον βιασμό της φίλης του και στην
πορεία του προς την εκτέλεση, βρίσκει στήριγμα στο λόγο του θεού και σε μια
καλόγρια που είναι η μόνη που του συμπαραστέκεται.
Μια πιο πρόσφατη ταινία που ασχολείται με το
θέμα είναι «Η ζωή του Ντέιβιντ Γκέιλ» (The life of David Gale, 2003) του
Άλαν Πάρκερ.
Ο καθηγητής πανεπιστημίου,
Ντέιβιντ Γκέιλ (τον οποίο υποδύεται ο Κέβιν Σπέισι) υπέρμαχος της κατάργησης
της θανατικής ποινής, κατηγορείται για τη δολοφονία μιας συναδέλφου του (την
οποία υποδύεται η Λόρα Λίνεϊ) και καταδικάζεται από το δικαστήριο του Τέξας σε
θάνατο. Προτού η ποινή του εκτελεστεί, θα ζητήσει να δώσει συνέντευξη σε μια
δημοσιογράφο (την οποία υποδύεται η Κέιτ Γουίνσλετ) μια συνέντευξη που θα
οδηγήσει τη δημοσιογράφο στην αμφισβήτηση της ενοχής του Γκέιλ και στον αγώνα
της για τη δικαίωσή του.
Άλλη μια ταινία που αναφέρεται στη θανατική
ποινή είναι και το «Πράσινο Μίλι» (The Green Mile, 1999) του Φρανκ
Ντάραμποντ, με τον Τομ Χανκς να υποδύεται έναν δεσμοφύλακα του οποίου η
ζωή αλλάζει όταν γνωρίζει τον θανατοποινίτη Μάικλ Κλαρκ Ντάνκαν, ο οποίος διαθέτει
υπερφυσικές ικανότητες.
Η ταινία του Λαρς φον Τρίερ «Χορεύοντας
στο σκοτάδι» (Dancer in the dark, 2000) θίγει και αυτή με τον τρόπο της το
ζήτημα της θανατικής ποινής.
Η Μπγιορκ είναι μια οικονομική
μετανάστρια, η οποία αναζητά μια καλύτερη τύχη στην Αμερική γι’ αυτήν και το
γιο της και προσπαθεί να μαζέψει χρήματα για μια εγχείρηση που πρέπει να κάνει
το παιδί της στα μάτια. Τα πράγματα, όμως, δεν έρχονται όπως θέλει, θα κατηγορηθεί άδικα για
ληστεία και φόνο και θα οδηγηθεί στην κρεμάλα.
Μια ταινία από το παρελθόν που
κάνει αναφορά στη θανατική ποινή είναι και το «Κολασμένες Ψυχές» (Angels
with dirty faces, 1938) του Μάικλ Κέρτιζ. Ο υπέροχος Τζέιμς Κάγκνεϊ
είναι ο πιο επικίνδυνος γκάνγκστερ της εποχής του, γυρίζει στην παλιά του
γειτονιά σαν τοπικός ήρωας, αλλά τελικά καταδικάζεται σε θάνατο στην ηλεκτρική
καρέκλα, θρυμματίζοντας τις ψευδαισθήσεις των νεότερων μικροκακοποιών που τον
θαύμαζαν.
Αναφορά γίνεται και στην ταινία
«Ο χορός των τεράτων» (The monster’s ball, 2001) του Μαρκ Φόρστερ, όπου η
Χάλι Μπέρι θα ερωτευτεί το ρατσιστή αστυνομικό, Μπίλι Μπόμπ Θόρντον, ο οποίος
ήταν ένας απ’ αυτούς που οδήγησαν τον καταδικασμένο σε θάνατο άντρα της στην
ηλεκτρική καρέκλα,
αλλά και στην περσινή ταινία «Καπότε»
(Capote, 2005), όπου παρακολουθούμε το συγγραφέα, τον οποίο υποδύεται ο Φίλιπ
Σέιμουρ Χόφμαν, να συνομιλεί με τους δυο θανατοποινίτες πρωταγωνιστές του
βιβλίου του «Εν Ψυχρώ» (αναφορά έχουμε και στην ομώνυμη ταινία του Ρίτσαρντ Μπρουκς).
Μια τηλεταινία που έχει για θέμα της τη
θανατική ποινή είναι και «Ο θανατοποινίτης» (Redemption: The Stan Tookie
Williams Story, 2004) του Βόντι Κέρτις Χολ, με την πολύ καλή ερμηνεία του
Τζέιμι Φοξ, ο οποίος υποδύεται τον Στάν Τούκι Ουίλιαμς, που από τις συμμορίες
του Λος Άντζελες, τους φόνους και τις ληστείες, οδηγήθηκε στη φυλακή και τη
θανατική καταδίκη για να αρχίσει έναν αγώνα ενημέρωσης και επιμόρφωσης των νέων
για ν’ αποφύγουν τον «κακό δρόμο» που ακολούθησε εκείνος. Αν και
υποψήφιος για νόμπελ Ειρήνης και Λογοτεχνίας (έγραψε παιδικά βιβλία) ο Ουίλιαμς
δεν κατάφερε να γλιτώσει το θάνατο, αφού εκτελέστηκε πριν μερικούς μήνες.
Αληθινή είναι και η ιστορία του
ντοκιμαντέρ «Λεπτή Μπλε Γραμμή» (The Thin Blue Line, 1988) του Έρολ
Μόρις, όπου μέσα από μια συνέντευξη μ’ έναν θανατοποινίτη, ο σκηνοθέτης
καταφέρνει να συγκεντρώσει αρκετά στοιχεία που θα οδηγήσουν στην αθώωσή του.
Παρόμοια είναι και η υπόθεση
της ταινίας του Ίστγουντ «Αληθινά εγκλήματα» (True crime, 1999), όπου ο
Κλιντ υποδύεται έναν δημοσιογράφο ο οποίος προσπαθεί να σώσει έναν
θανατοποινίτη που ξέρει πως είναι αθώος.
Τέλος, δυο ταινίες που τώρα
παίζονται στον κινηματογράφο αναφέρονται επίσης στη θανατική ποινή. Στο «The
Prestige» του Κρίστοφερ Νόλαν, ο Κρίστιαν Μπέιλ καταδικάζεται άδικα σε
θάνατο για τη δολοφονία του Χιου Τζάκμαν και στο «Άρωμα: Η ιστορία
ενός δολοφόνου» του Τομ Τίκβερ, ο Μπεν Γουίσοου πρέπει να
πληρώσει το τίμημα για να φτιάξει το τέλειο άρωμα.
Μέσα απ’ αυτά τα
κινηματογραφικά παραδείγματα λοιπόν γεννιέται το ερώτημα: Έχουμε το δικαίωμα να αφαιρέσουμε τη
ζωή ακόμα και απ’ τον χειρότερο εγκληματία ή μήπως η θανατική ποινή δεν είναι τίποτα
περισσότερο από μια ανθρωποκτονία με τη
συγκατάθεση του κράτους; Η απάντηση έγκειται στην ηθική του καθενός.
Ορέστης Μανασής
