Ποικίλες είναι οι αντιδράσεις σε ότι αφορά την προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού.
Κυρίως, οι αιρετικοί είναι κατά της προσκυνήσεώς του.
Στο παρόν άρθρο δεν θα ασχοληθούμε με τους αιρετικούς, αλλά με τους πιστούς εκείνους που ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία και που ίσως έχουν κάποιες αμφιβολίες πάνω στο ζήτημα αυτό.
Ακούμε πολλούς να εκπλήττονται επειδή προσκυνούμε τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου μας.
Σύμφωνα με τους πνευματικούς διδασκάλους της εκκλησίας μας, ο Τίμιος Σταυρός ήταν το θυσιαστήριο πάνω στο οποίο προσφέρθηκε η αληθινή θυσία για τους ανθρώπους όλων των αιώνων.
Λόγω της αμαρτίας οι άνθρωποι ήταν «εχθροί» του Θεού και Αυτός είχε αποφασίσει τον θάνατο των αμαρτωλών.
Έπρεπε λοιπόν να συμβεί ένα από τα δύο:
Ή ως Θεός που είναι να εκτελέσει τον λόγο Του και να τους θανατώσει όλους, ή να ακυρώσει την απόφασή Του ως φιλάνθρωπος.
Ωστόσο, βλέπε τη σοφία του Θεού!
Συγκράτησε την απόφασή Του και έδειξε με δύναμη την φιλανθρωπία Του.
Σταυρώθηκε κατά το Σώμα ο Χριστός στο ξύλο του Σταυρού, εσήκωσε όλη την αμαρτία επάνω του και έτσι με τον θάνατό Του εμείς πεθαίνουμε ως προς την αμαρτία και ζούμε με δικαιοσύνη.
«ο οποίος τις αμαρτίες μας βάσταξε ο ίδιος στο σώμα του επάνω στο ξύλο, για να ζήσουμε στη δικαιοσύνη, αφού πεθάναμε ως προς τις αμαρτίες·
«με την πληγή τού οποίου γιατρευτήκατε».
Καινή Διαθήκη, Α΄ Πέτρου Κεφάλαιο 2, Στίχος 24..
Δεν ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος που πέθανε για εμάς.
Δεν ήταν άλογος αμνός, ούτε άγγελος, αλλά αυτός ο σαρκωθείς Θεός!
Δεν ήταν τόσο μεγάλη η ανομία των αμαρτωλών όσο μεγαλύτερη ήταν η δικαιοσύνη και φιλανθρωπία Του.
Στην Αγία Γραφή η λέξη Σταυρός έχει διπλή σημασία:
Μία με πνευματική έννοια, που χρησιμοποιείται πολύ σπάνια και η άλλη με την υλική, που σημαίνει ότι ο Σταυρός αποτελείται από δύο καρφωμένα διαγωνίως ή σε σχήμα ορθής γωνίας ξύλα, επάνω στα οποία εσταύρωναν τους μεγάλους καταδίκους της εποχή εκείνης.
Η πνευματική έννοια της λέξης Σταυρός αποδίδεται με τα λόγια του Σωτήρος που λέγει:
«Όποιος θέλει νάρθει πίσω από μένα, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, και ας σηκώσει τον σταυρό του, και ας με ακολουθεί.» Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, Κεφάλαιο 8, Στίχος 34..
Επίσης: «Και όποιος δεν παίρνει τον σταυρό του, και ακολουθεί πίσω από μένα, δεν είναι άξιος για μένα.» Κατά Ματθαίον Ευαγέλιο, Κεφάλαιο 10, Στίχος 38..
Ένα ερώτημα που γεννάται τώρα είναι:
«Πως είναι δυνατόν να τιμούμε εμείς το όργανο εκείνο που χρησιμοποιήθηκε ως μέσον τιμωρίας για το Σωτήρα μας;»
Σύμφωνα με τους πατέρες της εκκλησίας μας, εμείς πρέπει να τιμούμε τον άγιο Σταυρό, όσο μπορούμε περισσότερο, επειδή ο Χριστός αγάπησε εκουσίως αυτόν και πάνω σ’αυτόν ως σαν σε βωμό κατέκαυσε τις αμαρτίες μας.
Σταυρός φανερώνει τη δική μας ντροπή και όχι του Κυρίου, εκ μέρους του Οποίου φανερώνεται δια του σταυρού μόνο η άπειρη αγάπη του.
Συνεπώς η σκέψη μας για το Σταυρό θα πρέπει να μας κάνει να ντρεπόμαστε λίγο και να μετανοούμε για τις αμαρτίες μας.
Να ακολουθούμε τον Σταυρό, όπως τον ακολούθησε ο Κύριος, χάριν της δικής μας Σωτηρίας.
Βέβαια, ένα αντικείμενο που προξενεί τον χαμό ενός σπουδαίου προσώπου μας, προκαλεί λύπη και πόνο και δεν το τιμούμε.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο πράγμα με το σταυρό του Κυρίου, ο οποίος μας προξενεί χαρά και σωτηρία.
Διότι δεν ήταν όπως λένε μερικοί, μία αγχόνη, αλλά ένας τόπος θυσίας, όπου προσφέρθηκε η μεγαλύτερη και τιμιότερη θυσία των αιώνων, του Υιού του Ανθρώπου για τη σωτηρία μας.
ΑΦΟΥ ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΙΜΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΡΦΙΑ;
Ένα ακόμη ερώτημα που εκφράζουν μερικοί είναι και αυτό:
«Εάν λοιπόν πρέπει να τιμούμε τον σταυρό, είναι ανάγκη να τιμούμε και τα άλλα όργανα, όπως τα καρφιά, τον ακάνθινο στέφανο, τον Πιλάτο, τον Ιούδα, τους αρχιερείς Άννα και Καϊαφα, τους στρατιώτες που τον χλεύαζαν;
Διότι όλοι αυτοί συνέβαλαν, όπως και ο Σταυρός για τη σωτηρία μας».
Οι πνευματικοί μας διδάσκαλοι στο ερώτημα αυτό μας απαντούν ότι, δεν μπορούμε να τιμήσουμε τον Πιλάτο και τους άλλους δολοφόνους του Κυρίου μας, διότι πρέπει να λάβουμε υπόψη μας την πρόθεση που είχαν αυτοί, οι οποίοι συνέβαλαν στα πάθη και στον θάνατο του Κυρίου.
Ο σκοπός τους ήταν να τον γελοιοποιήσουν, να τον εξευτελίσουν και να τον βασανίσουν. Τέλος τον θανάτωσαν για να μην υπάρχει πλέον.
Όσον αφορά για το ακάνθινο στεφάνι και τα καρφιά, τα τιμούμε και αυτά, διότι μπήχθηκαν στο Σώμα του Κυρίου, αλλά όχι όπως τον Σταυρό, διότι πουθενά η Αγία Γραφή δε μας λέει τίποτα γι’ αυτά.
Ενώ αντίθετα για το Σταυρό, έχουμε μαρτυρία και από τον ίδιο τον Απόστολο, ο οποίος στην προς Γαλάτες επιστολή του λέγει: «Σε μένα, όμως, μη γένοιτο να καυχώμαι, παρά μονάχα στον σταυρό τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού..»
Κάποιοι όμως ίσως αναρωτηθούν:
«Εάν πράγματι είναι όπως τα λέμε, τότε θα πρέπει να τιμούμε μόνο τον πραγματικό σταυρό, επάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός και όχι όλους τους σταυρούς που φτιάχνουν οι άνθρωποι, διότι αυτοί είναι έργα αμαρτωλών ανθρώπων και όχι αγιασμένων και άξιων τιμής και σεβασμού».
Για το θέμα αυτό οι πατέρες της Εκκλησίας μας απαντούν:
«Τότε θα πρέπει να κάνουμε το ίδιο και με την Αγία Γραφή.
Σήμερα έχουμε πάρα πολλά βιβλία της Αγίας Γραφής και θα πρέπει, σύμφωνα με την παραπάνω άποψη, να μην τιμούμε αυτές, που εκδόθηκαν από αμαρτωλούς τυπογράφους και απίστους ακόμη, αλλά μόνο το αρχέτυπο κείμενό της».
Αυτό όμως θα ήταν παράλογο!
Υπάρχει όμως και η γνώμη μερικών που λένε ότι δεν είναι σωστό ο σταυρός να προβάλλεται έξω. Πολλοί τον κρεμούν στο λαιμό τους, άλλοι έξω από τα σπίτια τους, πάνω από τις εκκλησίες κ.ο.κ. Το σωστό θα ήταν να τιμούμε το σταυρό μέσα μας, μυστικά.
Σε εκείνους όμως που τα διατυπώνουν αυτά, οι πνευματικοί διδάσκαλοι της εκκλησίας, απαντούν:
«Όποιος τον έχει στην ψυχή και τον βλέπει συγχρόνως μπροστά του, χαίρεται περισσότερο. Ο σταυρός σαν αισθητό αντικείμενο ενισχύει εσωτερικά αυτόν που τον κρατάει ή τον φοράει. Πάντοτε τα ιερά υλικά αντικείμενα αφυπνίζουν και δυναμώνουν τα εσωτερικά πνευματικά μας βιώματα.
Το αίσθημα της ευλάβειας γεννάται και δυναμώνει και από τις εξωτερικές θρησκευτικές εορτές και τελετές».
Συμπερασματικά: Ο Τίμιος Σταυρός του Κυρίου μας δεν είναι ένα τυχαίο ούτε ένα οποιοδήποτε αντικείμενο.
Ό,τι αγγίζει ο Χριστός, ό,τι έρχεται σε επαφή με Εκείνον, αποκτά άμεση σχέση και αγιάζεται.Ναι, ακόμη και αντικείμενα, όσο κι αν για κάποιους αυτό ακούγεται παράλογο.
Ας θυμηθούμε τη γυναίκα εκείνη που για δώδεκα ολόκληρα χρόνια αιμορραγούσε, και που η ταπεινότητά της δεν θέλησε να ενοχλήσει τον Κύριο και έλεγε μέσα της:
«Αν αγγίξω μονάχα το ιμάτιό του, θα σωθώ..» Και σώθηκε!!!..Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, Κεφάλαιο 9, Στίχοι 20 – 22..
Αν όλα αυτά συνέβησαν με το ιμάτιο που φορούσε ο Χριστός, πόσο μάλλον μπορούν να γίνουν με τον Σταυρό, πάνω στον οποίο ο Χριστός, θυσιάστηκε για τις δικές μας αμαρτίες.
Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Πάνω στην Αγία Τράπεζα υπάρχει ο φορητός μικρός Σταυρός ευλογίας. Κατασκευάζεται από πολύτιμα μέταλλα ή από ξύλο.
Μ’ αυτόν ο επίσκοπος ευλογεί το ποίμνιό του (γι’ αυτό λέγεται και Σταυρός ευλογίας) στις Ιερές Ακολουθίες και λιτανείες.
Μ’ αυτόν τελείται ο Αγιασμός, η κατάδυση την ημέρα των Θεοφανείων και η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού.
Ο Τίμιος Σταυρός είναι σύμβολο Νίκης και Θριάμβου, όπλο κατά των πονηρών πνευμάτων, η δόξα και το καύχημα της Εκκλησίας.
Ο Τίμιος Σταυρός είναι το δεύτερο σε αξία και τιμή Ιερό Σύμβολο, μετά το Ιερό Ευαγγέλιο που είναι ο λόγος του Θεού.
Πρώτα προσκυνείται (τιμητικά) το Ιερό Ευαγγέλιο, μετά ο Τίμιος Σταυρός, ύστερα η εικόνα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, της Υπεραγίας Θεοτόκου και ακολουθούν οι εικόνες των Αγίων.
(Πηδάλιον, Νικοδήμου του Αγιορείτη, σελίδα 318..)
Η ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΙΜΗΤΙΚΗ
Δεν θεοποιούμε κανένα από τα αντικείμενα αυτά, διότι εάν τα θεοποιούσαμε τότε αυτό θα ήταν ειδωλολατρία.
Δεν προσκυνούμε τον Σταυρόν αυτόν καθ’ εαυτόν με την ιδέα ότι έχει δύναμη αφ’ εαυτού.
Η προσκύνηση του Σταυρού, στο σταυρωμένο Χριστό απευθύνεται.
Ο Τίμιος Σταυρός βρίσκεται στην κόγχη του Ιερού Βήματος ανατολικά της Αγίας Τράπεζας.
ΥΨΩΣΙΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Τιμάται από την Εκκλησία στις 14 Σεπτεμβρίου.
Ο Τίμιος Σταυρός βρέθηκε στους Αγίους Τόπους από την αγία Ελένη.
Υψώθηκε από τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Μακάριο για να τον δει όλος ο κόσμος, επειδή ήταν πολύ δύσκολο να τον ασπαστούν.
Ο Θεός να μας προστατεύει από την πλάνη των αιρέσεων.
Πηγή 1η : ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΙΣΑΑΚ ΤΣΑΠΟΓΛΟΥ ΙΕΡΟΚΗΡΥΚΟΣ
Βιβλίο : Ηγάπησα, Κύριε, ευπρέπειαν οίκου σου…
Πηγή 2η : ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΚΛΕΟΠΑ ΗΛΙΕ
Βιβλίο : Αντιαιρετικοί διάλογοι
Πηγή 3η : ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΙΩ. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Βιβλίο: ΑΝΤΙΧΙΛΙΑΤΙΚΟΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ
