Μετενσάρκωση

  • «Ποιος είναι ο Χριστός;» (Ματθ. 15, 13-14): «Όταν ο Ιησούς ήλθε στα μέρη της Καισαρείας του Φιλίππου, ρωτούσε τούς μαθητές του, «ποιος λέγουν οι άνθρωποι, ότι είναι ο υιός του ανθρώπου;». Αυτοί απάντησαν, «μερικοί λέγουν ότι είναι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, άλλοι ο Ηλίας, και άλλοι ο Ιερεμίας ή ένας από τούς προφήτες».
Οι οπαδοί της μετενσάρκωσης ισχυρίζονται αυθαίρετα πως με την παραπάνω ερώτηση προς τους μαθητές του «ο Χριστός ήθελε να μάθει ποιος πίστευαν οι άνθρωποι ότι είχε υπάρξει σε μια προηγούμενη ζωή. Εφ’ όσον ο Χριστός δεν απέρριψε την απάντηση των μαθητών του, άρα δεχόταν τη μετενσάρκωση» (Γουίλλιστον σελ. 42).
Ο ισχυρισμός αυτός είναι τελείως εσφαλμένος. Ο Χριστός δεν ρωτάει γιατί αγνοεί. Ως Θεός γνωρίζει το καθετί. Θέλει όμως να διαλύσει τις λαθεμένες αντιλήψεις, πού ο αδιαφώτιστος λαός είχε σχηματίσει γι’ Αυτόν και να αποκαλύψει τη Θεανδρική υπόστασή Του. Να αποκαλύψει την ταυτότητα Του, ότι είναι δηλαδή Θεός και άνθρωπος μαζί σε ένα πρόσωπο, σε μια υπόσταση. Το ότι ο Χριστός δεν αποδέχθηκε την εσφαλμένη αυτη αντίληψη του λαού για το Πρόσωπό του φαίνεται και από τη συνέχεια του χωρίου, το οποιο όμως παρασιωπούν οι οπαδοί της μετενσάρκωσης: «Σεις ποιος λέτε ότι είμαι;» Ο Σίμων Πέτρος αποκρίθηκε, «Συ είσαι ο Χριστός, ο υιός του ζωντανού Θεού».
  • «O Προφήτης Ηλίας και ο Βαπτιστής Ιωάννης» (Ματθαίου ια΄ 14, ιζ΄ 12 και Μάρκου θ’13): «Όλοι οι προφήτες και ο νόμος μέχρι του Ιωάννου προφήτευαν και, εάν θέλετε να το παραδεχθείτε, αυτός είναι ο Ηλίας, ο οποίος έμελλε να έλθει».
  • «Αυτός δε (ο Χριστός) απεκκριθεί, ‘ο Ηλίας έρχεται πρώτα και θα βάλει όλα σε τάξη. Σας λέγω όμως, πως ο Ηλίας ήδη ήλθε και δεν τον αναγνώρισαν, αλλά του έκαμαν ότι ήθελαν’… Τότε κατάλαβαν οι μαθητές ότι τούς μίλησε για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή».
  • «Ο Ηλίας αφού έλθει πρώτα θα αποκαταστήσει τα πάντα… Αλλά σας λέγω ότι και ο Ηλίας έχει έλθει και του έκαναν όσα θέλησαν».
Με τα χωρία αυτά ισχυρίζονται ότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ήταν η μετενσάρκωση του προφήτη Ηλία και ότι ο Χριστός το επιβεβαιώνει στους μαθητές του.
Κι εδώ πρόκειται για παρανόηση των γραφομένων. Αν μελετήσουμε με προσοχή τα σχετικά χωρία κι όχι με επιπολαιότητα όπως πράττουν οι οπαδοί της μετενσάρκωσης, θα διαπιστώσουμε πως ο Κύριος αφενός μεν διακρίνει τον Ιωάννη από τον Ηλία, αφετέρου δε, τον ταυτίζει μ’ εκείνον. Έτσι ο Ιωάννης διακρίνεται γιατί είναι «μείζων πάντων των έν γεννητοίς γυναικών» (Ματθ. ια΄ 11), και επομένως και του Ηλία, ταυτίζεται δε μ’ εκείνον όταν λέγει ο Χριστός: «αυτός έστιν Ηλίας ο μέλλων έρχεσθαι” (Ματθ. ια’ 14). Τι άραγε συμβαίνει, ο ίδιος ο Χριστός αντιφάσκει; Όχι βέβαια.
Η απάντηση δίνεται από τον Κύριο στο Ματθ. ιζ’ 11-13: «Ηλίας μεν έρχεται πρώτον και αποκαταστήσει πάντα, λέγω δε υμίν ότι Ηλίας ήδη ήλθε… Τότε συνήκαν οι μαθηταί ότι περί Ιωάννου του Βαπτιστού είπεν αυτοίς».
 Ας δούμε όμως ποια είναι η ορθή ερμηνεία του χωρίου αυτού όπως μας την παραθέτει ο ιερός Χρυσόστομος: «Η πρώτη αναφορά Ηλίας μεν έρχεται…’ αφορά τα γεγονότα πού πρόκειται να διαδραματιστούν κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, – όπου σύμφωνα με αναφορές και άλλων Πατέρων θα πρωταγωνιστήσει ο προφήτης Ηλίας-. Η δεύτερη αναφορά ‘Ηλίας ήδη ήλθε’, αναφέρεται στην πρώτη παρουσία του Χριστού και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Τούτο ενισχύεται και από το χωρίο Λουκ. α’ 17: ‘και αυτός (ο Ιωάννης) προελεύσεται ενώπιον αυτού εν πνεύματι και δυνάμει Ηλιού’. (Εις Ματθ. Λόγος νζ’ 1, ΕΠΕ 11, σ. 287).
Ύστερα από αυτά είναι φανερό, πως οι λόγοι του Κυρίου σήμαιναν, ότι ο Ιωάννης ήταν ένας νέος ανακαινιστής όμοιος με τον Ηλία. Ο Ιωάννης και ο Ηλίας έμοιαζαν στο θάρρος και στην ατρόμητη παρρησία για την υπεράσπιση του δίκαιου, όταν αυτό παραβιαζόταν από τούς ισχυρούς. Έτσι ο ένας αντιτάχθηκε στην Iεζάβελ και ο άλλος στην Ηρωδιάδα. Η δράση και το κήρυγμά τους ήταν ανάλογο. Οι διωγμοί τους παρόμοιοι.
Επίσης, όπως σημειώσαμε ήδη, ο Ιωάννης αποκλείεται να ήταν μετενσάρκωση του Ηλία, αφού ο προφήτης αυτός δε γνώρισε βιολογικό – σωματικό θάνατο (Δ’ Βασιλ. β’ 11). O Ηλίας εξάλλου εμφανίζεται μαζί με τον Μωυσή στο όρος Θαβώρ κατά τη Μεταμόρφωση του Κυρίου, πού έγινε μετά το θάνατο (αποκεφαλισμό) του Ιωάννη. Αν η ερμηνεία των οπαδών της μετενσάρκωσης ήταν ορθή, οι μαθητές θα έβλεπαν μαζί με τον Μωυσή, τον Ιωάννη τον Βαπτιστή και όχι τον προφήτη Ηλία. Βέβαια την αποστομωτική απάντηση στους ισχυρισμούς περί μετενσαρκώσεως τη δίνει ο ίδιος ο Ιωάννης, όταν ρωτήθηκε αν είναι ο Ηλίας: «και ηρώτησαν αυτόν- τι ουν; Ηλίας ει συ; και λέγει, ουκ ειμί» (Ίωάν. α’ 21).
  • «Η περίπτωση τού εκ γενετής τυφλού» (Ιωάννου θ’ 1-3): «καθώς βάδιζε -ο Χριστός- είδε άνθρωπο γεννημένο τυφλό, και τον ρώτησαν οι μαθητές του, ‘Ραβί, ποιος αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του για να γεννηθεί τυφλός;’. «Είναι φανερό -ισχυρίζονται οι οπαδοί της μετενσάρκωσης ότι οι μαθητές είχαν υπόψη τους κάποια προηγούμενη ζωή όταν τον ρώτησαν για το αίτιο της τυφλότητας του ανθρώπου αυτού, γιατί αφού ήταν τυφλός εκ γενετής δεν είναι δυνατόν να είχε διαπράξει κάποια αμαρτία σ’ αύτη τη ζωή» (Γουίλλιστον, σελ. 42).
Να σημειώσουμε εδώ ότι η ερώτηση αυτη των μαθητών του Κυρίου απηχεί λαϊκές αντιλήψεις της εποχής εκείνης – μαρτυρούνται από ραβινικές διδαχές – ότι το έμβρυο μπορεί να αμαρτήσει ήδη από την κυοφορία του ή να πληρώσει εκείνο για τις αμαρτίες των γονιών του. Η απάντηση βέβαια πού δίνει ο Κύριος κατόπιν στους μαθητές του αποκλείει και τις αντιλήψεις αυτές της εποχής του αλλά και τούς ισχυρισμούς για μετενσάρκωση του τυφλού: «ούτε αυτός -ο τυφλός- αμάρτησε, ούτε οι γονείς του, αλλά για να φανερωθούν εξ αφορμής του τα έργα του Θεού».
Με ποιόν τρόπο θα φανερώνονταν τα έργα του Θεού; Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο λαμβάνοντας «χουν από της γης» (Γεν. β’ 7). Το ίδιο κάνει και ο Χριστός με τα μάτια του τυφλού: «έφτυσε χάμω και έκανε πηλό με το φτύσιμο και άλειψε τον πηλό στα μάτια του τυφλού». Η δημιουργία του ανθρώπου φανερώνει τη δόξα του Θεού. Το ίδιο όμως φανερώνει και η αναδημιουργία των οφθαλμών του τυφλού, καθώς και ότι ο Χριστός είναι ο ίδιος Δημιουργός Θεός. Άλλωστε αν ο Χριστός κήρυττε τη μετενσάρκωση(!) θα σεβόταν το «Κάρμα» του τυφλού και θα τον άφηνε αβοήθητο, αφού η τύφλωση θα συντελούσε στην περαιτέρω ηθική του εξέλιξη!
  • «Ο Χριστός και ο Αβραάμ» (Ιωάννου η΄58): «Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο (η’ 58), ο ίδιος ο Ιησούς λέει: Αλήθεια, αλήθεια σας λέγω, εγώ υπάρχω πριν γεννηθεί ο Αβραάμ». Είναι σίγουρο ότι ο Ιησούς είχε ζήσει και κάποια προγενέστερη ζωή από εκείνη που γνωρίζουμε όλοι» (Γουίλλιστον, σελ. 41).
    Η παρερμηνεία του ευαγγελικού χωρίου και σ’ αυτήν την περίπτωση είναι φανερή. Πραγματικά, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν πολλά να διδαχτούν στην παρερμηνεία των Γραφών από τούς οπαδούς της μετενσάρκωσης.
Στο σχετικό κείμενο (Ίωάν. η’ 52-59), στη συνάφεια του οποίου ανήκει το χωρίο η’ 58, ο Χριστός θέλει να τονίσει τη σχέση του με το Θεό – Πατέρα, δίνοντας έμφαση στην αΐδιο (αιώνιο) ύπαρξή του, ιδιότητα την οποία έχει όλη η Τριαδική Θεότητα. O Αβραάμ είναι ο πατριάρχης των Εβραίων, πρόσωπο ιερό μα θνητό, ως απλός άνθρωπος. Ο ίδιος όμως ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, ο οποίος υπάρχει αιωνίως στους κόλπους του Θεού Πατρός, πριν ακόμη γεννηθεί ο πατριάρχης Αβραάμ.